De beslissing om over te stappen op huisonderwijs, is geen eenvoudige. Zeker niet voor ouders wiens kind al enkele of meerdere jaren meedraait in schools onderwijs en die nooit de intentie hadden om zelfs maar huisonderwijs te overwegen.
Nochtans zit huisonderwijs de afgelopen jaren in Vlaanderen serieus in de lift. Zo bleek in 2023 dat het aantal kinderen in huisonderwijs in vijf jaar tijd bijna verdrievoudigd was.
Ook een groot aantal uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen zit in huisonderwijs of komt er uiteindelijk in terecht. Bovendien blijkt ook een aantal ouders van deze kinderen vandaag huisonderwijs ernstig te overwegen, hoewel de drempel om hun kind uit het schoolse systeem te halen toch vaak (te) groot blijkt.
Vaak voorkomende redenen om de overstap te maken zijn:
- Tekort aan uitdaging op school
- Trauma of sociaal/emotionele problemen door (langdurig) onderpresteren
- Kind valt uit op school of zit al een tijdje (tijdelijk) thuis
- Kind geeft aan niet meer naar school te willen
- Telkens weerkerende problemen wegens schoolse maatregelen die niet lang (genoeg) doorwerken
- …
Wat zijn de consequenties van huisonderwijs?
Overweeg je voor je kind de overstap te maken? Hou rekening met de consequenties die bij het overschakelen op huisonderwijs naar boven komen. Zo zijn er meerdere factoren om over na te denken:
- Financiële consequenties:
- Geen tussenkomst meer in onderwijskosten (schooltoelage, …)
- Alle kosten voor onderwijs van het kind komen volledig op eigen rekening inclusief schrijfmateriaal, leermethodes, extra uitdagend materiaal, …
- Een ouder die misschien z’n job opgeeft of deeltijds gaat werken?
- …
- Sociale consequenties:
- Minder sociale contacten tijdens de ‘schooluren’
- Verlies van klasgenoten/vrienden
- Reacties van andere ouders, vrienden en/of familieleden
- …
- Emotionele consequenties:
- Afscheid van bestaande routines
- Volle verantwoordelijkheid voor het onderwijs van je kind(eren) komt op jouw/jullie schouders
- Onzekerheid i.v.m. nieuwe situatie
- Onzekerheid over eigen kunnen als huisonderwijzer
- …
- Psychologische consequenties:
- ‘Ouder’ wordt “huisonderwijzer”: klaar voor uitdaging?
- Wellicht draagt je kind extra bagage mee door (te) lang school lopen (trauma, frustraties, psycho/sociale problemen, …)?
- Gereed om je kind(eren) fulltime bij je te hebben?
- …
- Praktische consequenties:
- Wie wordt de huisonderwijzer?
- Is het kind oud genoeg om zelfstandig te studeren?
- Kan het kind al zelfstandig (tijdelijk) thuis blijven?
- Is er voldoende tijd en ruimte om huisonderwijs te geven?
- …
Hoe maak je de beslissing?
Neem de tijd om over een eventuele beslissing na te denken: het gaat ten slotte over de toekomst van je kind(eren) en je gezin. Enkele zaken die kunnen helpen om tot een weloverwogen beslissing te komen, zijn:
- Maak een lijst met pro’s en contra’s die spontaan in je opkomen
- Lees je in in wetgeving, opties, huisonderwijsmaterialen, …
- Beantwoord bovenstaande vragen i.v.m. financiële, sociale, emotionele, psychologische en praktische consequenties en bekijk in hoeverre deze haalbaar zijn.
- Bekijk of er nog andere opties zijn binnen de huidige situatie. Bestaan er nog alternatieven op school (nieuwe versnelling, aangepast traject, verandering van school, …)?
- Evalueer hoe groot de cognitieve of emotionele noodzaak voor je kind is.
- Probeer te omschrijven hoe groot (of klein) het enthousiasme of de drang is om over te schakelen op huisonderwijs.
Aarzel je?
Zie onder ogen waarom je twijfelt. Twijfel je vooral over jezelf? Je nieuwe rol als huisonderwijzer? Of twijfel je eerder aan de voordelen voor je kind? Ben je bang voor een tekort aan sociale contacten? Bang voor de financiële consequenties? …
Spreek er over met een lotgenoot of andere ouder van een UHB kind in huisonderwijs. Bespreek je twijfel. Leg visies samen. Stel vragen. Zoek uit waar je aarzeling/angst vandaan komt.
En dan … de stap
De overstap naar huisonderwijs is vaak een stap in het onbekende. Zelfs al ben je volledig ingelezen, dan nog kan het het avontuur in realiteit heel anders blijken. Vaak is huisonderwijs de eerste weken/maanden niet makkelijk. De aanpassing, het zoeken naar een nieuwe structuur, een nieuwe routine, het verlies van privacy of vrije tijd, het rouwen van de kinderen om wat ze soms als verlies aanvoelen … Zeker wanneer je vastgeroeste ideeën, structuren of schoolse routines moet loslaten, kan de twijfel in die eerste periode serieus de kop opsteken.
Huisonderwijs betekent voor velen vaak een compleet nieuwe levensstijl. En een nieuwe levensstijl vraagt tijd. Geef jezelf en je kinderen de tijd om te wennen. Om nieuwe routines uit te bouwen. Om te experimenteren. En weet: niets is definitief. Geef het een kans, besef dat alles kan teruggedraaid worden, mocht blijken dat het toch niets voor jullie is.
En wat als …
Je geen andere opties meer hebt
Je er gewoon voluit voor wil gaan
Je de problemen voor wil zijn
Je er van overtuigd bent dat het tonnen voordelen biedt aan je kind
Je wil experimenteren en je kind alle vrijheid van leren wil bieden
GA er voor!
Op zoek naar lotgenoten? Naar ouders van uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen die al enkele jaren huisonderwijs geven? Of naar andere ouders die net als jij twijfelen en zoeken?
Word lid van onze Facebook groep “UHB – huisonderwijzers“. Welkom!