Uitzonderlijk Hoogbegaafd Vlaanderen

FAQ

Vraag en antwoord over wetgeving en reglementering


Heb je nog een vraag die hier niet behandeld werd? Contacteer ons via e-mail en wij proberen het antwoord voor je te vinden.

* * *

Kan een kleuter vervroegd instappen in de lagere school?

Ja. Vanaf het schooljaar 2022-23 geldt er niet langer een minimumleeftijd om te mogen starten in het lager onderwijs.
De klassenraad kan beslissen dat een cognitief sterk functionerende leerling versneld kan starten in het lager onderwijs.
Ook het CLB geeft een advies. De klassenraad en het CLB gaan in overleg met ouders. De ouders nemen de uiteindelijke beslissing of de leerling vervroegd instapt in het lager onderwijs of niet.
Lees meer …


Kan een kind een getuigschrift basisonderwijs bekomen onder de 9 jaar?

Ja. Vanaf het schooljaar 2022-23 geldt er niet langer een minimumleeftijd voor het uitreiken van een getuigschrift basisonderwijs.
Dit zorgt ervoor dat cognitief sterk functionerende leerlingen sneller kunnen doorstromen naar het secundair onderwijs.
Om te kunnen starten in het eerste leerjaar A van het secundair onderwijs, blijft een getuigschrift basisonderwijs vereist.
Wanneer de klassenraad van oordeel is dat de leerling de onderwijsdoelen uit het leerplan in voldoende mate heeft behaald, kan ze het getuigschrift uitreiken. De klassenraad beslist hierover autonoom.
Het uitreiken van het getuigschrift is mogelijk tijdens heel het schooljaar.
Lees meer …


Kan een kind instappen in het secundair onderwijs, zonder getuigschrift basisonderwijs maar met toestemming van de klassenraad?

Sinds het schooljaar 2019-2020 zijn er nieuwe toelatingsvoorwaarden om ingeschreven te worden in het 1ste leerjaar A.
De mogelijkheid om zonder getuigschrift basisonderwijs in te stappen mits toestemming van de school, is uit de wetgeving verdwenen. Kinderen die geen getuigschrift basisonderwijs behalen, kunnen enkel nog in een B-stroom terecht.
Om te kunnen starten in het 1ste leerjaar A van het secundair onderwijs blijft een getuigschrift basisonderwijs vereist.
Vanaf het schooljaar 2022-23 geldt er echter niet langer een minimumleeftijd voor het uitreiken van een getuigschrift basisonderwijs. Het is de klassenraad die kan beslissen om het getuigschrift basisonderwijs vervroegd uit te reiken, wanneer ze van oordeel is dat de leerling de onderwijsdoelen uit het leerplan in voldoende mate heeft behaald.
Lees meer …


Kan een leerling in het middelbaar vakvrijstellingen bekomen?

Ja. Vanaf het schooljaar 2022-23 kan de klassenraad een cognitief sterk functionerende leerling een vrijstelling geven voor de vakken waarvoor ze van oordeel is dat de doelen al bereikt zijn. Dit kan alleen als de ouders akkoord gaan.
Een vrijstelling krijgen is geen leerlingenrecht. De klassenraad bepaalt zelf hoe ze nagaat of de doelen voldoende bereikt zijn.
De vrijstelling kan niet als gevolg hebben dat de leerling minder uren les volgt. De vrijgekomen uren worden ingevuld door een evenwaardig individueel lesprogramma dat door de klassenraad wordt vastgelegd.
De klassenraad kan alleen een individueel leertraject voorzien voor je kind als het schoolbestuur hierover eerst beslist. Als dat het geval is, neemt de school dit op in het schoolreglement.
Lees meer …

Kan je versnellen in het middelbaar?

Ja. Vanaf het schooljaar 2022-23 kan de klassenraad beslissen om een cognitief sterk functionerende leerling te laten versnellen in het secundair onderwijs.
Concreet kan een leerling die niet over het studiebewijs van het onderliggende leerjaar beschikt toch starten in een bepaald leerjaar. Een voorbeeld: een leerling kan van het 1ste jaar naar het 3de jaar secundair onderwijs, zonder het 2de jaar te hebben gevolgd. Hier kan alleen de toelatingsklassenraad over beslissen.
Om te kunnen starten in het 1ste leerjaar A van het secundair onderwijs blijft een getuigschrift basisonderwijs vereist.
Lees meer …


Kan een UHB leerling in een individueel traject in het middelbaar snellere studiebekrachtiging bekomen?

Ja. Vanaf het schooljaar 2022-23 kan de klassenraad in de 2de en de 3de graad middelbaar onderwijs beslissen de studiebekrachtiging (attest, getuigschrift, diploma, …) eerder uit te reiken, als alle doelen bereikt zijn vóór het einde van het schooljaar.
Lees meer …


Vanaf welke leeftijd kan men examens doen bij de Examencommissie te Brussel?

“Iedereen kan deelnemen aan de examens van de Examencommissie secundair onderwijs. Leeftijd, nationaliteit of vooropleiding spelen geen rol.”
Er is dus geen wettelijke minimumleeftijd voorzien om examens bij de EC af te leggen.
Meer info op de site van de Examencommissie


Welke voorwaarden zijn verbonden aan huisonderwijs?

“Ouders die opteren voor huisonderwijs, verbinden zich ertoe onderwijs te verstrekken of te laten verstrekken dat beantwoordt aan de volgende minimumeisen:

  • het onderwijs is gericht op de ontplooiing van de volledige persoonlijkheid en de talenten van het kind en op de voorbereiding van het kind op een actief leven als volwassene
  • het onderwijs bevordert het respect voor de grondrechten van de mens en voor de culturele waarden van het kind zelf en van anderen.

Sinds het schooljaar 2013-2014 is een verklaring van huisonderwijs verplicht. Je verklaring moet ten laatste op de derde schooldag bij Onderwijs.Vlaanderen ingediend zijn.

Een kind dat huisonderwijs krijgt, is verplicht om in te schrijven, deel te nemen én te slagen voor examens basisschool en eerste graad secundair. Het onderwijsdecreet stipuleert heel precies wanneer dat moet, of je kan herkansen en wie vrijstelling krijgt.

De onderwijsinspectie komt controleren of het huisonderwijs voldoet aan de minimumeisen. Je bent verplicht die inspectie toe te laten.” Lees meer … 

Meer info over leeftijdgrenzen voor het behalen van getuigschriften en/of diploma’s via huisonderwijs: Klik hier …

Is deeltijds huisonderwijs wettelijk mogelijk?

Er bestaat geen officieel statuut waarin je deeltijds huis- én schoolonderwijs kan volgen. Op de website van Onderwijs Vlaanderen is dit duidelijk gesteld: “Je kind kan niet tegelijkertijd ingeschreven zijn in een erkende school en huisonderwijs volgen.” Lees hier …

In de praktijk zijn er echter 2 mogelijkheden om dit gegeven enigszins te omzeilen:

  1. Een kind kan officieel huisonderwijs volgen en tegelijkertijd voor één of meerdere vakken les volgen in een school. Dit is echter geen officieel schools traject maar een gunst van de school. Scholen hebben de autonomie om een kind toe te staan les te volgen in onderling overleg tussen school en ouders. Het kind heeft hierop geen automatisch recht: de school heeft dus geen enkele wettelijke verplichting om dit toe te staan. 
    Wanneer de school er echter wél voor open staat dat een niet-ingeschreven kind lessen volgt:
    • wordt het kind niet officieel ingeschreven voor de lessen
    • kan het geen wettelijke examens doen die bekrachtigd worden met een getuigschrift of een diploma
    • kan de onderlinge regeling opgezegd worden door de school (of ouders) op welk moment dan ook.
       
  2. Een kind dat officieel is ingeschreven in een school kan – mits toestemming van de schooldirectie – via een code P of een persoonlijk traject voor hoogbegaafden, toestemming krijgen om een deel van de lessen op school niet te volgen. In de plaats daarvan kan het kind thuis onderwijs krijgen, of eventueel via een andere regeling (privé-les, …). 
    Dit is géén officieel huisonderwijs ! En ook hierop heeft het kind geen automatisch recht, het gebeurt in overeenstemming en mits goedkeuring van de school.

Kan je als ouder zelfstandig de beslissing nemen om over te stappen naar huisonderwijs?

Jawel, je kan je kind voor het komende schooljaar inschrijven via een officiële “Verklaring van huisonderwijs” bij Onderwijs.Vlaanderen.be. Deze verklaring moet ten laatste op de derde schooldag ingediend zijn: dit kan per post, e-mail of zelfs fax. In dat geval hoef je geen toestemming te vragen of deze aanvraag elders te melden.

Ouders die in de loop van een schooljaar voor huisonderwijs kiezen, zijn verplicht dat schriftelijk te melden aan het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB) dat de betrokken leerling begeleidt. Het CLB kan hiertegen bezwaar indienen. Dit gemotiveerd CLB- bezwaar moet ingediend worden binnen de 10 werkdagen nadat het centrum schriftelijk op de hoogte werd gebracht van de ‘verklaring van huisonderwijs’. Het kind kan in het geval van bezwaar van het CLB tijdens dat schooljaar niet meer overstappen naar huisonderwijs. Ouders kunnen hiertegen wel nog in beroep gaan via de ‘Raad van State’. 

Uitzonderingen om tijdens het schooljaar over te stappen op huisonderwijs zijn:

  • Wanneer de leerling zich in de loop van het schooljaar domicilieert in Vlaanderen of Brussel
  • Wanneer de leerling in de loop van het schooljaar naar het buitenland gaat maar gedomicilieerd blijft in Vlaanderen of Brussel

Zijn examens via de Examencommissie gratis?

Dit is afhankelijk van de examens. De examens basisonderwijs worden georganiseerd via officiële examenscholen. Dit zijn lagere scholen die hun examens open stellen voor kinderen onder huisonderwijsstatuut of die vervroegd examen lagere school willen afleggen. Deze examens zijn gratis.
Meer info

Voor het afleggen van de examens middelbaar onderwijs, is inschrijving bij de Examencommissie vereist. Hiervoor moet een infosessie gevolgd worden en wordt er per graad ingeschreven voor een studierichting. Per studierichting wordt €39 inschrijvingsgeld gevraagd (tarief 2023-24).
Meer info

Krijg je controle op deelname bij een traject via de Examencommissie?

Controle van de onderwijsinspectie is enkel voorzien voor kinderen die officieel in huisonderwijs zitten. Wanneer het kind officieel school loopt (ook als vrije leerling) gebeurt er enkel controle op de school zelf. Het traject bij de EC wordt niet extra gecontroleerd. 

Meer over controle bij huisonderwijs op de website van de Onderwijsinspectie

Kan een kind les volgen als vrije leerling?

Een vrije leerling is een leerling die niet het statuut heeft van regelmatige leerling. De inschrijving van een vrije leerling is niet onderworpen aan door de Vlaamse overheid bepaalde normen en omvat dan ook uitsluitend een onderlinge overeenkomst tussen de betrokken inrichtende macht of de schooldirectie enerzijds en de ouders of de meerderjarige leerling zelf anderzijds. De school zelf ontvangt voor vrije leerlingen ook geen subsidies. Scholen hebben de autonomie om zelf te beslissen of ze vrije leerlingen toelaten. Les volgen als vrije leerling is dus een gunst en geen recht van de leerling.

In tegenstelling tot regelmatige leerlingen, hebben vrije leerlingen geen recht op een officieel bekrachtigd studiebewijs, getuigschrift of diploma. Wanner een vrije leerling voltijds de lessen volgt, beantwoordt hij wél aan de bepalingen inzake de leerplicht. Hij valt op dat moment dus niét onder de definitie van huisonderwijs.

Een “deeltijdse” vrije leerling beantwoordt niét aan de bepalingen van de leerplicht en zal dus officieel een aanvraag moeten doen voor huisonderwijs. Dat impliceert dat deze leerling hierdoor officieel niet op een school ingeschreven mag worden – ook niet als vrije leerling – en dus enkel in overleg en mits overeenkomst met de school deeltijds les kan volgen (bv. voor één of meerdere vakken – zonder dat hier een maximum op gezet wordt). De school kan dit in eigen autonomie beslissen, maar kan de leerling niet officieel aangeven als vrije leerling.


Wie beslist er over een code P?

De wettelijke afwezigheidscode P kan door schooldirecties in autonomie toegepast worden ten gunste van de leerling. Er is geen wettelijke beperking voorzien voor het gebruik ervan.

In overleg met de directie kan deze afwezigheidscode gebruikt worden om al dan niet op regelmatige basis de leerling wettelijk afwezig te schrijven van school. Dit is echter een gunst van de directie en geen automatisch recht. Hierdoor kan ook door een directie dan ook beslist worden om de maatregelen weer op te schorten, zonder dat de ouders daar inspraak in hebben.

(Bron: Onderwijs.Vlaanderen.be)

Is een IQ test nodig om een UHB leerling te laten genieten van ondersteunende maatregelen?

Neen. Elke school is verplicht een beleid op leerlingenbegeleiding te voeren en werkt volgens de fases van het zorgcontinuüm. Zo kunnen alle leerlingen zich optimaal ontwikkelen met een maximale leerwinst. Dit geldt ook voor cognitief sterk functionerende leerlingen.

De school stelt zich steeds de vraag: ‘Wat heeft deze leerling op dit moment in deze context nodig?’.

Bij de maatregelen die de school neemt, staan steeds de onderwijsbehoeften van de leerling centraal, een diagnose (bv. IQ-test) is ondergeschikt.

Lees meer … 




Deze pagina werd laatst bijgewerkt op 23/12/2023