“Technology opens up spaces for really smart learners to explore: technologies that include peer-education, learning through discourse, learning (and forming a world-view) synthesised from multiple discourses, rather than a single, authoritative narrative about any given subject, open up spaces for really smart learners to explore.”
Ian Warwick, senior director, London Gifted and Talented
STEM staat voor ‘Science’, ‘Technology’, ‘Engineering’ and ‘Mathematics’ en omvat een brede waaier aan technologische, technische, wetenschappelijke en wiskundige opleidingen en beroepen. Door de interesse voor wetenschap en technologie te versterken, probeert de Vlaamse overheid sinds 2012 de instroom in STEM-onderwijs, STEM-opleidingen en de doorstroom naar STEM-beroepen te verbeteren en de STEM-geletterdheid bij alle burgers verhogen
Wil je kennismaken met STEM?
Er bestaan verschillende losse, laagdrempelige initiatieven die je alvast op weg helpen. Naast STEM activiteiten voor één dag zijn er ook kampen die rond STEM worden georganiseerd of zijn er plekken waar geïnteresseerden op meer regelmatige basis bij elkaar kunnen komen. Echte STEM liefhebbers kunnen ook een kijkje nemen bij één van de vele STEM opleidingen in Vlaanderen.
Overzicht
- Dag van de wetenschap
- Op stap in de wereld van de wetenschap
- STEM academies
- Makerslabs of FabLabs
- wAIsda?
- Volkssterrenwachten
- Digitale technologie
- STEM helden
- STEM opleidingen
- STEM Olympiades
- Spring-stof
- STEM platform
- Online leren
Dag van de wetenschap
De Dag van de Wetenschap is een initiatief van de Vlaamse overheid, die van de Dag van de Wetenschap een jaarlijks terugkerend gebeuren maakt. De Dag van de Wetenschap wordt gecoördineerd door Technopolis en georganiseerd in samenwerking met de associaties van de Vlaamse universiteiten en hogescholen, wetenschappelijke instellingen en verenigingen, musea, bedrijven en federaties.
Meer info: dag van de wetenschap
Op stap in de wereld van de wetenschap
Op zoek naar een (dag)uitstapje in de wereld van de wetenschap? Neem dan zeker een kijkje in de agenda van ‘Wetenschap in Vlaanderen‘.
Op zoek naar een STEM kamp, vakantie of doe-dag? Sla dan de STEM kalender open voor een actueel en praktisch overzicht.
Of bekijk je liever virtueel wat STEM activiteiten of experimenten? Ga dan hier op zoek naar een activiteit.
STEM academies
Een STEM-academie is een initiatief dat zich richt op het stimuleren van interesse en vaardigheden op het gebied van Science, Technology, Engineering en Mathematics bij kinderen en jongeren. Het doel van een STEM-academie is om jonge mensen te betrekken bij STEM-gerelateerde activiteiten buiten het reguliere schoolcurriculum, om zo hun STEM-geletterdheid en interesse in STEM-gerelateerde onderwerpen te vergroten. STEM-academies bieden informele leerervaringen aan, waarbij de nadruk ligt op ontwerpend en onderzoekend leren, het ontwikkelen van 21e-eeuwse vaardigheden en het begrijpen van de relevantie van STEM in de maatschappij.
Op zoek naar een STEM academie in je eigen buurt? Klik dan op het overzicht van erkende STEM-academies 2024.
Makerslabs of FabLabs
Ben jij graag met je handen bezig of heb jij een heel technisch brein? Dan is een makerslab jouw place to be! Een makerslab wordt ook FabLab genoemd. Die naam is een samentrekking van Fabrication Laboratory.
Een makerslab is een fysieke ruimte waar mensen samenkomen om te experimenteren, te innoveren en nieuwe dingen te maken. Het is een plek waar creativiteit en technologie samenkomen. In een makerslab kunnen mensen gebruik maken van verschillende tools en machines, zoals 3D-printers, lasersnijders, CNC-machines en elektronica, om hun ideeën om te zetten in tastbare objecten. Het is een omgeving waar mensen kunnen leren, samenwerken en hun vaardigheden kunnen ontwikkelen. Makerslabs worden vaak gebruikt door ondernemers, studenten, kunstenaars en hobbyisten om prototypes te maken, producten te ontwikkelen en innovatieve projecten te realiseren.
Artikel ‘Klasse’: Kunnen we het maken? Nou én óf, in een fablab!
Je vindt FabLabs op meerdere plekken in Vlaanderen:
West-Vlaanderen
- Mind and makerspace – Brugge
- Het Lab – Brugge
- BUDA::lab – Kortrijk
- Makerslab Maketma – Zonnebeke
- Rsl op post – Roeselare
Oost-Vlaanderen
- ARDLAB – Gent
- Timelab – Gent
- FabLab Artevelde hogeschool – Gent
- FabLabUGent – Gent
- Open lab Jes – Gent
- Ingegno Kids Fablab – Gent
- FabLab – Maldegem
- Makerslab De Shack – Sint-Laureins
- FabLab Erpe-Mere – Erpe-Mere
- FabLab Zottegem – Zottegem
- FabLab Factory – Aalst
- Techniekschuur – Lennik
Vlaams-Brabant
- FabLab DeMakerij – Merchtem
- Fablab Leuven – Leuven
- Makerspace de Prins – Diest
Brussel
- iMAL
- Openfab
- FabLab ULB
- FabLab VUB
- Green fabric – Vorst
Antwerpen
- V-Lab– Vorselaar
- FabLab+ – Antwerpen
- KdG FabLab – Hoboken
- Grndbrekers – Merksem
- FabLab Geel – Geel
- Thomas More – Mechelen
- Makerspace De Nayer – Sint-Katelijne-Waver
- FabLab Lier – Lier
- District Three – Lier
- FabLab VTIZ – Zandhoven
- FabLab 2300 – Turnhout
Limburg
- Hackerspace Brixel – Hasselt
- Makerspace PXL – Hasselt
Of neem een kijkje op de website van de Maakbib, een STEM-partnerschap gesteund door het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO).
wAIsda?
wAIsda? is een project van dwengo vzw. In dit project ontwikkelen we een educatief traject om getalenteerde jongeren vertrouwd te maken met de grondbeginselen van kunstmatige intelligentie. Deelnemers krijgen inzicht in de technieken achter bekende AI-gebaseerde toepassingen zoals DALL·E, ChatGPT en Siri. Verschillende AI-concepten worden behandeld, zoals classificatie, bias, neurale netwerken, trainings-, validatie- en testdata en under- en overfitting …
Meer info: wAIsda?
Volkssterrenwachten
De Vlaamse Volkssterrenwachten:
- Armand Pien – Gent
- Astrolab Iris – Zillebeke
- Cosmodrome – Genk
- Cozmix – Brugge
- Mira – Grimbergen
- Urania – Hove
Verenigingen:
STEM helden
Welk beroep kan je later uitoefenen met STEM? Zoek het uit in verschillende bedrijven en omgevingen. Maak kennis met de STEM helden van de toekomst. Hun superkracht? STEM gebruiken om een betere en meer duurzame wereld te creëren.
De reporters van STEM helden tonen je in welke bedrijven ze werken, wat ze er precies doen en wat hen drijft. Neem een kijkje via STEM helden.
Digitale technologie
STEM opleidingen
STEM omvat een waaier aan technologische, technische, exact-wetenschappelijke en wiskundige opleidingen en beroepen. Om loopbanen in wiskunde, exacte wetenschappen en techniek te stimuleren, stippelde de Vlaamse Regering een actieplan uit.
Je vindt deze STEM-richtingen vanaf de 1e graad (basisopties 2e jaar) t.e.m. de 3e graad van het secundair onderwijs. En dit in het voltijdse als in het deeltijdse onderwijs, maar ook in het buitengewoon onderwijs. En uiteraard kan je in het hoger onderwijs ook een groot aantal STEM-studierichtingen terugvinden.
Meer info: onderwijskiezer – STEM
STEM Olympiades
Vlaamse Olympiades voor Natuurwetenschappen
De ‘Olympische’ wedstrijden Natuurwetenschappen – Biologie, Chemie en Fysica – hebben als doelstelling de leerlingen te motiveren en te stimuleren om zich verder in de natuurwetenschappen te verdiepen. De laureaten worden bovendien afgevaardigd om Vlaanderen te verdedigen op de internationale Olympiades. De coördinatie van deze drie Olympiades gebeurt vanuit het departement chemie van de KU Leuven.
Vlaamse Wiskunde Olympiade
De Vlaamse Wiskunde Olympiade (VWO) is een wiskundewedstrijd voor scholieren die jaarlijks in Vlaanderen wordt georganiseerd door VWO vzw. De meeste leden van de vzw zijn professoren aan de wiskundige vakgroepen van de Vlaamse universiteiten die de VWO actief steunen. Aan de wedstrijd kunnen alle leerlingen uit van het derde, vierde, vijfde en zesde jaar secundair onderwijs, uit eender welke richting deelnemen. De wedstrijd voor het derde en vierde jaar, die pas later is ontstaan, heet Junior Wiskunde Olympiade.
Vlaamse STEM Olympiade
In de STEM Olympiade worden leerlingen uitgedaagd om al hun kennis rond wiskunde, wetenschappen en technologie toe te passen om een maatschappelijk probleem op te lossen dat ons leven duurzamer en aangenamer maakt. Welke leerlingen kunnen hun kennis en creativiteit het best gebruiken en denken als een echte ingenieur? Via deze wedstrijd ontdekken leerlingen dat technologie overal aanwezig is en je door het samenbrengen van alle STEM-componenten technologische oplossingen kan vinden om mensen mee verder te helpen.
De Vlaamse STEM Olympiade richt zich op leerlingen uit de eerste graad secundair onderwijs. Er bestaat ook een Junior Olympiade voor leerlingen uit het zesde leerjaar lager onderwijs.
Vlaamse Sterrenkunde Olympiade
De Vlaamse Sterrenkunde Olympiade (VSO) is een wedstrijd gericht op scholieren in de derde graad van het secundair onderwijs, georganiseerd door de Vereniging Voor Sterrenkunde en Jongeren Vereniging voor Sterrenkunde in samenwerking met de Vlaamse universiteiten en de Koninklijke Sterrenwacht van België. Lees meer over de finale van de editie 2015.
Spring-stof
SPRING-STOF vzw geeft (deeltijds) onderwijs op maat, rekening houdend met de ontwikkelings- en leerbehoeften van elk kind. Volgend schooljaar 2024-2025 zijn alvast lessen gepland rond:
- wetenschap voor kinderen (2e graad lagere school)
- wetenschap voor kinderen (3e graad lagere school)
- STEM-projecten (kleuters – lagere school, alle leeftijden)
- computationeel denken (2e graad lagere school)
- computationeel denken (3e graad lagere school)
- probleemoplossend denken in wiskunde (2e graad lagere school)
- probleemoplossend denken in wiskunde (3e graad lagere school)
- voorbereiding junior wiskunde olympiade (2e graad middelbare school)
- voorbereiding Vlaamse wiskunde olympiade (3e graad middelbare school
- voorbereiding fysica olympiade (3e graad middelbare school)
- computationeel denken (2e graad middelbare school)
STEM platform
Het STEM platform is in 2012 opgericht door de Vlaamse overheid als hét adviesorgaan over het STEM-actieplan – ondertussen de STEM-agenda 2030- en alle STEM-materies.
Het is een onafhankelijke groep experten, aangeduid door de Vlaamse regering, die hun kennis, ervaring en netwerk inzetten. Ze stellen doelstellingen en concrete acties voor, suggereren prioriteiten, werken aan partnerschappen en draagvlak en bewaken de continuïteit en de structurele verankering. Ze waken over de geïntegreerde uitvoering van het STEM-actieplan, om te vermijden dat acties worden opgezet zonder samenhang en afstemming.
VLAIO treedt op als operationele regisseur. Hierbij neemt zij de trekkersrol op zich om meer afstemming te bereiken tussen de verschillende initiatieven, met respect voor de rol van elke entiteit. Er is een nauwe samenwerking tussen VLAIO en het STEM-platform.
Meer info:
Online leren
Op zoek naar een online cursus om je STEM vaardigheden bij te schaven? Neem een kijkje op onze Online learning pagina met een overzicht van online cursussen, kanalen en websites waar je aan de slag kan met tal van cursussen. En dit op alle niveaus: van kleuter-, over lager en middelbaar tot universitair niveau. Succes!