Onderzoek uitgevoerd in het kader van het Project Voorbeeldscholen voor Cognitief Sterk Functionerende leerlingen.
Onderzoeksrapport:
Een verkenning van de onderwijsbehoeften van uitzonderlijk hoogbegaafde leerlingen.
Dit rapport brengt verslag uit van de werkwijze en resultaten van het onderzoek dat werd gevoerd binnen het Project Voorbeeldscholen voor Cognitief Sterk Functionerende Leerlingen rond de onderwijsbehoeften van uitzonderlijk hoogbegaafde leerlingen, zoals beschreven in de bijkomende doelen voor projectjaar 3: “het verder exploreren van de onderwijssituatie van uitzonderlijk hoogbegaafde leerlingen en het formuleren van aanbevelingen ten aanzien van de overheid en het onderwijsveld over de
wijze waarop tegemoet gekomen kan worden aan de onderwijsbehoeften van deze leerlingen.”
Op basis van een literatuurverkenning, focusgroepgesprekken met leraren, begeleiders, ouders en leerlingen en interviews met internationale experten pleit het rapport voor:
- Het centraal stellen van onderwijsbehoeften in het kijken naar deze leerlingen; het gaat om leerlingen die uitzonderlijk sterk cognitief functioneren voor wie de ‘reguliere’ CSF maatregelen niet volstaan; om hen tot leren en ontwikkelen te brengen hebben zij nood aan een combinatie van verschillende CSF maatregelen, die op meer doorgedreven wijze moeten worden toegepast;
- Evidence-informed professionalisering van leraren (in opleiding) en andere onderwijsactoren;
- Flexibiliteit in het onderwijssysteem, o.a. over onderwijsniveaus heen (basis-secundair, secundair-hoger) en tussen finaliteiten en studierichtingen in het secundair onderwijs; om flexibele trajecten op maat van deze leerlingen te kunnen opzetten, is een aanpassing van de regelgeving noodzakelijk
; - Mentorship en procesbegeleiders. Zowel (vak)inhoudelijke mentoren die over high level expertise beschikken in het domein waarin de leerling excelleert en zich verder wil ontplooien, als procesbegeleiders die flexibele trajecten faciliteren, zijn nodig.
- Tijdelijk samenbrengen met ontwikkelingsgelijken. Leerlingen die uitzonderlijk sterk cognitief functioneren (op bepaalde domeinen) kunnen deeltijds samengebracht worden in (bovenschoolse) plusklassen of projectklassen, om te leren en samen te werken. De behoefte aan ontwikkelingsgelijken kan ook bevredigd worden door (radicale) versnelling. In gesprek met de leerlingen dient gekeken te worden naar hun specifieke ontwikkelings- en onderwijsbehoeften.