door: Kathleen Krekels, Vlaams volksvertegenwoordiger (N-VA)
Bron: kathleenkrekels.be
De voorbije legislatuur werden al heel wat bakens verzet om hoogbegaafde leerlingen te ondersteunen in hun onderwijsloopbaan. De regelgeving werd gewijzigd zodat leerlingen vlotter kunnen versnellen of vakvrijstellingen krijgen, het thema komt sterker aan bod in de lerarenopleiding en een groot project Talent zorgt nog steeds voor wetenschappelijk onderbouwde praktijken die via ankerscholen worden uitgedragen naar lerende netwerken (het zogenaamde olievlekprincipe).
Ik wil daarop voortbouwen door een Hoogbegaafdenfonds op te richten. Het idee komt voort uit de vele gesprekken met ouders waaruit telkens bleek dat zij buiten de school of via huisonderwijs op zoek moeten gaan naar materialen of extra ondersteuning, waar steeds een stevig kostenkaartje aan hangt. Het gaat dan niet om een vrijetijdsbesteding maar om een tegemoetkomen aan de leerhonger van hun kind.
Kenmerkend voor hoogbegaafde leerlingen is namelijk dat ze op een andere, snellere manier leerstof verwerken en daardoor al vanaf de eerste levensjaren voorlopen op hun leeftijdsgenoten. Op jongere leeftijd heeft de omgeving er vaak niet meteen aandacht voor of relativeert men wat men ziet. Dit kan er voor zorgen dat deze leerlingen niet ‘leren leren’ of leren omgaan met tegenslagen. In het vakjargon spreekt men over onderontwikkelde ‘Executieve Functies’. Op latere leeftijd zorgt dit voor moeilijkheden op school: onderpresteren, schoolmoeheid en zelfs mentale gezondheidsproblemen.
Daarom is een tijdige detectie, al dan niet met behulp van een IQ-test, zeer belangrijk. Ook differentiatie, compacting en verrijking van de leerstof biedt leerkrachten mogelijkheden om tegemoet te komen aan de leerhonger van hun leerlingen, binnen de organisatie van de klaspraktijk. Wanneer dit onvoldoende blijkt, kan overgegaan worden naar het versnellen van één of meerdere vakken of één of meerdere schooljaren, mits een voldoende socio-emotionele begeleiding en pedagogisch-didactische omkadering.
De kleine groep van Uitzonderlijk hoogbegaafde (UHB) leerlingen vraagt nog meer. Om tegemoet te komen aan hun noden, dienen vaak nog meer individuele aanpassingen te gebeuren waardoor ouders zich soms genoodzaakt zien om over te gaan op speciaal onderwijs voor hoogbegaafden of huisonderwijs. Noch voor de leerling, noch voor de ouder is dit laatste een evidentie en het gaat vaak gepaard met een hele zoektocht naar extra hulp en ondersteuning. Niet allen omwille van de leerhonger, maar ook omdat hun kind kampt met mentale problemen uit frustratie en het niet begrijpen van zichzelf en de omgeving. Daarom pleit ik ook voor een terugbetaling van gespecialiseerde therapie.
Hoe werkt het Hoogbegaafdenfonds?
Het Hoogbegaafdenfonds kan op een brede manier middelen ontsluiten voor hoogbegaafde leerlingen. Dit wordt beschouwd als een studietoelage om extra leermiddelen aan te kopen, extra lessen of projecten te volgen bij erkende aanbieders of inschrijving bij een school voor hoogbegaafde leerlingen, wanneer deze niet of slechts beperkt gesubsidieerd is en haar werkingsmiddelen put uit de bijdrage van de ouders. Ook kan het gebruikt worden voor ondersteuning van therapie zolang er niet op een andere manier in terugbetaling wordt voorzien.
Elke hoogbegaafde leerling kan beroep doen op het fonds. Dit verloopt via terugbetalingen onder de volgende voorwaarden:
- De leerling heeft een IQ-test ondergaan en kreeg de diagnose vanhoogbegaafdheid.
- De leerling dient de leerplichtleeftijd te hebben.
- De leerling is bij voorkeur ingeschreven op een school maar ook huisonderwijs mag.
- Bij aanvraag om in aanmerking te komen voor het hoogbegaafdenfonds dient het volgende toegevoegd te worden:
- Attest van hoogbegaafdheid.
- Indien (externe) lessen, projecten of leermiddelen aangekocht worden, specifiek om tegemoet te komen aan de uitdagingsnoden van de hoogbegaafde, moet hiervan eenvoudig bewijs getoond worden via factuur van aankoop.
- Indien therapie gevolgd wordt ter ondersteuning van de mentale of persoonlijke ontwikkeling van de HB, moet hiervan eenvoudig bewijs getoond worden door middel van factuur van prestatie.
Het Hoogbegaafdenfonds kan een financiële ondersteuning zijn voor ouders om tegemoet te kunnen komen aan de leerhonger van hun kind. Voor de maatschappij is het een investering op langere termijn: door de (U)HB-leerling voldoende uitdaging te bieden binnen en buiten het onderwijs, gaan we frustratie en schooluitval tegen en leiden we onze toppresteerders naar succesvolle hogere studies die de basis vormen voor onze innovatie en welvaart.